رسیدگی به اعتراض مؤدیان فاقد اظهارنامه مالیاتی – بخشنامه شماره ۳۹۹۸۹ مورخ ۵/۶/۱۴۰۳

تحلیل بخشنامه رسیدگی به اعتراض مؤدیان فاقد اظهارنامه مالیاتی

بخشنامه شماره ۳۹۹۸۹ مورخ 1403/06/05، یک دستورالعمل تفسیری است که به نحوه رسیدگی به اعتراض مؤدیان نسبت به برگ تشخیص‌های مالیاتی ناشی از اظهارنامه‌های برآوردی پرداخته است. در این تحلیل، نکات مهم و ابعاد اصلی این بخشنامه توضیح داده شده است:

۱. زمینه کلی بخشنامه

• موضوع اصلی این بخشنامه مربوط به عملکرد مالیاتی سال ۱۳۹۸ و سال‌های بعد است.
• به بررسی نحوه رسیدگی به اعتراض مؤدیانی می‌پردازد که به دلایل مختلف در مهلت مقرر موفق به ارائه اظهارنامه مالیاتی نشده‌اند.
• هدف از این بخشنامه تعیین چگونگی ارجاع و رسیدگی به پرونده‌های این مؤدیان است.

۲. جزئیات و مفاد بخشنامه

مورد ۱:

• اگر برگ تشخیص مالیات طبق مقررات ابلاغ قانونی شده باشد و مؤدی نسبت به آن اعتراض نکند:
  • وضعیت حقوقی: این عدم اعتراض به منزله اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی تلقی می‌شود.
  • اقدام بعدی: پرونده برای رسیدگی به هیأت حل اختلاف مالیاتی ارجاع خواهد شد.
  • نکته: این موضوع به صورت مشخص در ماده (۲۳۹) قانون مالیات‌های مستقیم تفسیر شده است.

مورد ۲:

• اگر برگ تشخیص ابلاغ شده و مؤدی نسبت به آن اعتراض داشته باشد:
  • وظیفه مؤدی: باید ظرف ۳۰ روز از تاریخ ابلاغ، اظهارنامه مالیاتی را مطابق مقررات تسلیم کند.
  • فرایند بعدی: اعتراض او می‌تواند به صورت مستقیم در مراجع دادرسی مالیاتی یا براساس ماده (۲۳۸) مورد بررسی قرار گیرد.

مورد ۳:

• در مواردی که برگ تشخیص به نحوی صادر شود که نحوه تعیین مالیات از طریق اظهارنامه برآوردی مشخص نباشد:
  • وضعیت حقوقی: اعتراض مؤدی قابل رسیدگی است، چه اظهارنامه مالیاتی تسلیم شده باشد و چه نشده باشد.
  • نکته ویژه: حتی در مواردی که سیستم اجازه تسلیم اظهارنامه را نداده باشد، اعتراض مؤدی بررسی خواهد شد.

مورد ۴:

• در شرایطی که مؤدی غیرفعال باشد:
  • تعهد مؤدی: نیازی به تسلیم اظهارنامه برای اثبات غیرفعال بودن ندارد.
  • اقدام بعدی: رسیدگی به اعتراض او بدون نیاز به اظهارنامه انجام می‌شود.

۳. نکات کلیدی در تحلیل بخشنامه

1. حمایت از حقوق مؤدیان: این بخشنامه تلاش کرده است تا مؤدیانی که در شرایط خاص قادر به ارائه اظهارنامه نبوده‌اند، از امکان اعتراض برخوردار شوند.
2. تفکیک موارد خاص: میان مواردی که مؤدی اظهارنامه داده یا نداده، تفکیک صورت گرفته است.
3. اهمیت اعتراض: توجه ویژه‌ای به اعتراض مؤدی شده است، حتی اگر تسلیم اظهارنامه انجام نشده باشد.
4. نحوه ارجاع: در تمامی موارد، پرونده به هیأت حل اختلاف مالیاتی یا مراجع دادرسی ارجاع می‌شود.
5. غیرفعال بودن مؤدی: مؤدیان غیرفعال در این بخشنامه از تسهیلات ویژه‌ای برخوردار هستند.

۴. پیشنهادات برای مؤدیان

• دقت در مهلت‌ها: مؤدیانی که برگ تشخیص دریافت می‌کنند باید در مهلت قانونی (۳۰ روز) نسبت به ثبت اعتراض یا ارائه اظهارنامه اقدام کنند.
• اطلاع از مقررات: آگاهی از مقررات مواد ۹۷، ۲۰۳، ۲۰۸، ۲۳۸ و ۲۳۹ قانون مالیات‌های مستقیم برای دفاع از حقوق خود ضروری است.
• مراجعه به مشاور: بهره‌گیری از مشاوران مالیاتی حرفه‌ای برای تهیه و تنظیم اعتراض مؤثر است.

این بخشنامه نشان‌دهنده رویکرد تعاملی‌تر سازمان مالیاتی در مواجهه با اعتراضات مؤدیان است و زمینه شفافیت بیشتر در فرایندهای دادرسی مالیاتی را فراهم می‌کند.